Tijdens een congres van provincie Gelderland vroeg een oud collega aan mij: maar waarom dan die bedrijventerreinen? Het was mijn eerste werkweek bij Transitiemakers en mijn beeld van bedrijventerreinen was nog onvoldoende gevormd om antwoord te kunnen geven op zijn vraag. Want een bedrijventerrein was toch gewoon net zoiets als een brug of een dijk? Begin 2022 zat ik voor het eerst om tafel met Thomas en Ruben voor een kennismakingsgesprek. Het gesprek ging over een toekomstbestendig Nederland en alle thema’s die daarbij komen kijken. Al snel had ik door dat we een gedeelde visie hadden: een toekomstbestendig Nederland waar mensen bereid en in staat zijn om de benodigde transities te maken. Waarom dit dan precies op die bedrijventerreinen moest gebeuren, kon ik nog niet volledig overzien.
Minst groene plekken van Nederland
Wat zijn de minst groene plekken van Nederland? Pak er een luchtfoto bij, en je komt al snel uit op de bedrijventerreinen. Andere benamingen zoals ‘betonnen dozen’ of ‘hete kooltjes’ suggereren al: traditioneel gezien zijn bedrijventerreinen ingericht voor economische efficiëntie.
Bij Transitiemakers zien we dit anders: gezien de van oudsher geografische positie van bedrijventerreinen, zijn ze de schakel tussen stad en het landelijk gebied. De grenzen van het gebied stoppen niet bij de rand van het bedrijventerrein. Natuurinclusieve bedrijventerrein kunnen bijdragen aan zowel de leefbaarheid in de stad als de biodiversiteit in het landelijk gebied (Natuurverkenning 2050 – Scenario Natuurinclusief, Wageningen UR). Medewerkers zijn gezonder en gelukkiger in een groene werkomgeving. 
Ook op de bedrijventerreinen geldt het principe bodem sturend. De bodem is de basis waarop alle functies beslag leggen. Als trekker van het thema ‘groenblauw’ is het mijn missie om ondernemers en andere stakeholders bewust te maken van het ecosysteem waar zij deel van uitmaken. Hierbij probeer ik het menselijk systeem en het natuurlijke systeem met elkaar in balans te brengen. Ik had nog geen idee hoe ik deze visie precies toe ging passen in mijn werk, totdat ik eind 2022 naar de oudjaarsborrel van Werklandschappen van de Toekomst ging.
Medestanders in het creëren van Werklandschappen
Werklandschappen van de Toekomst is een programma met de bedoeling om in 9 jaar 1000 bedrijventerreinen in beweging te krijgen naar een groen en gezond bedrijventerrein. Wat ik toen nog niet wist, is dat deze bijeenkomst de start zou zijn van een waanzinnig avontuur. Ineens was ik aan het werk als onderdeel van een groep mensen met een vertegenwoordiging vanuit alle hoeken van de maatschappij, van MBO’s tot aan natuur- en milieu federaties, van provincies tot hoveniers, met als gezamenlijk doel het creëren van een nieuw normaal op die bedrijventerreinen. Werklandschappen van de Toekomst is een innovatieprogramma waarin onderzoek, onderwijs, overheden, ondernemers, organisaties en omgeving allemaal samen werken aan het oplossen van het systeemfalen in de vergroening van bedrijventerreinen.
Als ik vertel over Werklandschappen van de Toekomst, vertel ik er soms bij dat dit het leukste project of programma is wat ik ooit heb gedaan. Ik hou van de innovatieve werkwijze en het doorgronden van de complexiteit van de transities. We doorgronden het wezenlijke probleem, in plaats van dat we direct doorschieten in het vinden van oplossing op oplossing.
Lokaal, regionaal en landelijk niveau
Wat ik leer in de praktijk op de bedrijventerreinen, neem ik mee in het programma Werklandschappen van de Toekomst en andersom. De afgelopen jaren heb ik samen met collega’s verschillende projecten omtrent vergroening gedaan op de bedrijventerreinen. Wat ik hier heb gemerkt is dat het uitvoeren van kleine (individuele) maatregelen op kavel- en pandniveau hand in hand kan gaan met grotere collectieve maatregelen op het bedrijventerrein. Wat ik als gebiedsregisseur doe is de transitie overzichtelijk en behapbaar maken door het uitwerken van een stappenplan met een uitvoeringsprogramma. Samen met de stakeholders maken we een visie waarin de maatregelen een plek hebben. Ik haal vooral veel plezier uit de werksessies met ondernemers, gemeente en andere stakeholders waarbij we met z’n allen rondom een kaart brainstormen en de ideeën vervolgens prioriteren in wenselijkheid en haalbaarheid. Doordat ik op lokaal, regionaal en landelijk niveau werk aan biodiversiteit en klimaatadaptatie op de bedrijventerreinen, kan ik de transitie op deze niveaus goed met elkaar verbinden en stakeholders helpen anticiperen op dat wat er speelt en wat er gaat komen
Het belang van het biodivers en klimaatadaptief inrichten van de bedrijventerreinen dringt steeds meer tot de verschillende lagen in de samenleving door. De komende tijd blijf ik me met veel plezier en passie inzetten om hier een bijdrage aan te leveren.
